Τετάρτη 1 Μαρτίου 2017

Η Αρχαία Ρωμαϊκή Αγορά & το Μουσείο στο Κέντρο της Θεσσαλονίκης (Φωτογραφίες)


 
*Η επίσημη αναφορά σε "ρωμαϊκά" έχει να κάνει με την περίοδο της ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ, όπου φυσικά ΟΛΕΣ οι δημιουργίες σε έργα και καλλιτεχνήματα έγιναν από Έλληνες και είχαν ελληνική τεχνοτροπία-θεματολογία Οι Ρωμαίοι ήταν γιδοβοσκοί.

Αποκλειστικές φωτογραφίες από το μουσείο (είχε ανοίξει για λίγες μόνο εβδομάδες) & την Aρχαία Αγορά, που περιέχει το περιβόητο spa 2000 χρόνων, καθώς & το ογκώδες φαλλόσχηµο τελετουργικό αγγείο µε τη µορφή του Διονύσου, του 1ου π.Χ. αιώνα.










































                                Από εδώ μπορείτε να δείτε σχετικό άρθρο.








Το περιβόητο έκθεμα του μουσείου...
Αρχαία πρόσκληση σε γεύμα & εκδηλώσεις!

 
Το "spa" σήμερα



















Ενημέρωση: Μετά από 3 χρόνια, ξανάνοιξε για λίγες ημέρες το Μουσείο και το kostasvakouftsis.blogspot.gr πρόλαβε να το επισκεφθεί και να κάνει δική του ανάρτηση με ορισμένες επιπλέον φωτογραφίες, με τις οποίες θα εμπλουτίσω την αρχική ανάρτηση:




 
Το μουσείο εκτείνεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και ως συνέχεια της Κρυπτής Στοάς. 

Στον προθάλαμό του, ο επισκέπτης μπορεί να βρει κείμενα με το ιστορικό αποκάλυψης της Ρωμαϊκής Αγοράς και των διεκδικήσεων για την ανάδειξή του, καθώς και στοιχεία για τις εργασίες ανέγερσης του μουσείου.
 The history of the area where the ancient forum is located in downtown Thessaloniki, and the most important events that have taken place in the metropolis, are reconstructed through the exhibits on display in the new Roman Forum Museum.


Στην κυρίως αίθουσα ξεδιπλώνεται η ιστορία του χώρου. Από τα ελληνιστικά χρόνια, οπότε λειτουργούσαν εργαστήρια παραγωγής αγγείων και ειδωλίων, την περίοδο ακμής της Ρωμαϊκής Αγοράς και μέχρι τον 4ο αιώνα, οπότε έπαψε να είναι το διοικητικό κέντρο της περιοχής και άρχισαν να λειτουργούν ξανά εργαστήρια κεραμικής. Επίσης, παρουσιάζονται εκθέματα που σχετίζονται με τη νεότερη ιστορία της περιοχής, κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας και μέχρι την πυρκαγιά του 1917. Όλα τα εκθέματα πλαισιώνονται από επεξηγηματικά κείμενα και φωτογραφίες. The underground museum is a continuation of a hidden stoa (gallery) and features findings from the Hellenistic era, when vessel and statuette workshops thrived in the area, as well as from the “golden age” of the Roman Forum up to the 4th century when it ceased being a regional administrative centre and the pottery workshops reappeared. The museum also features exhibits from the Ottoman period until the 1917 fire that destroyed most of the city.




























Ο μοναδικός κίονας που βρέθηκε στον κτιστό αγωγό της ανατολικής στοάς (είχαν στο μεταξύ εντοπιστεί η κρυπτή στοά και τα ψηφιδωτά δάπεδα) αναστηλώθηκε την τελευταία ημέρα της ανασκαφής (31/3/1966) µε πρωτοβουλία του τότε εφόρου Αρχαιοτήτων Φώτη Πέτσα.
Ο κίονας παραμένει μέχρι σήμερα στον χώρο της Αγοράς ενώ φωτογραφίες από την ιστορική ημέρα της αναστήλωσής του (που σήμανε ουσιαστικά το τέλος του «πολέμου» και το κέρδος του μεγαλύτερου αρχαιολογικού χώρου στην καρδιά της πόλης) εκτίθενται στην πρώτη αίθουσα. 




Η αφήγηση της ιστορίας της πόλης στο «κρυπτό» μουσείο αρχίζει από τον 3ο π.Χ. αιώνα σ’ έναν διάδρομο εκατέρωθεν του οποίου οι βιτρίνες φιλοξενούν σειρά ευρημάτων (από τα 25.000 και πλέον τα οποία ανακαλύφθηκαν στον χώρο από το 1962 μέχρι σήμερα που διήρκεσαν οι ανασκαφές). 




Εργαστήρια κεραμικής και οστέινα εργαλεία (του 2ου π.Χ. αιώνα), τέσσερις ογκώδεις αμφορείς (παλαιστινιακής τεχνικής και εισαγωγής) του 148 π.Χ., ρωμαϊκές επιγραφές που «θέλουν» τη Θεσσαλονίκη μια πόλη ελεύθερη («Civitas libera»), ένα ογκώδες φαλλόσχημο τελετουργικό αγγείο με τη μορφή του Διονύσου του 1ου π.Χ. αιώνα, γυάλινα αγγεία από το βαλανείο με ανάγλυφη τη θεά Τύχη με το Κέρας της Αμάλθειας (1ος αιώνας π.Χ.), αρχαίοι δονητές… (από τα εξαρτήµατα του βαλανείου το οποίο εντοπίστηκε μόλις το 1997), δεκάδες λυχνάρια, εργαλεία του νομισματοκοπείου, εφυαλωμένα πιάτα κ.ά. 




















Πήλινο αλάβαστρο φαλλόσχημο τελετουργικό αγγείο με τη μορφή του Διονύσου, του 1ου π.Χ. αιώνα.






Ο χώρος του βαλανείου, οίκου ανοχής και λουτρών, που εντοπίστηκε μόλις το 1997 δίπλα από το Ωδείο της Αρχαίας Αγοράς περιλαμβάνει λουτρά (25 κτιστές μπανιέρες τοποθετημένες σε κυκλικό σχήμα), κυκλικές αίθουσες εφίδρωσης (σάουνα;), πισίνες, θερμαντικούς κλιβάνους, αλλά και εκατοντάδες κινητά ευρήματα (πήλινα και γυάλινα αγγεία, ίχνη τροφών, ομοιώματα φαλλών, ακόμα και θραύσματα από ένα είδος αρχαίου δονητή (με κινητό μάλιστα στέλεχος), τα οποία εκτίθενται σε ειδική «ακατάλληλη για ανηλίκους» αίθουσα του Μουσείου. Η ανέγερση του βαλανείου ανάγεται στα ύστερα ελληνιστικά χρόνια, διατηρείται μέχρι τα χρόνια του Βεσπασιανού, οπότε και καταστρέφεται πιθανότατα από σεισμό το 78 μ.Χ. 









Ήταν μια φορά κι έναν καιρό, μια μαρμάρινη αφίσα-πρόγονος των σημερινών χάρτινων που επικολλούνται σε τοίχους και κολώνες που καλούσε τους πολίτες της ρωμαιοκρατούμενης Θεσσαλονίκης σε μονομαχικούς αγώνες. Μόνο που εκείνη η αφίσα του 259 μ.Χ ήταν εγχάρακτη και λαξευμένη σε μαρμάρινη πλάκα, και βαμμένη με εντυπωσιακό κόκκινο και μαύρο χρώμα. Και είχε κείμενο και επιγραφές αλλά και ζωγραφισμένες απεικονίσεις από σκηνές με μονομαχίες και θηριομαχίες και κυνήγια — ό,τι δηλαδή περιγραφόταν στο κείμενο της πρόσκλησης. Κι ύστερα η πρώτη μαρμάρινη αυτή αφίσα, στο πλαίσιο της ιδιότυπης «ανακύκλωσης» της εποχής, γυρίστηκε… ανάποδα κι έγινε πλάκα δαπέδου στην ορχήστρα του Ωδείου της Αρχαίας-Ρωμαϊκής Αγοράς της Θεσσαλονίκης. Αφού όμως σβήστηκαν τα ονόματα των αυτοκρατόρων τα οποία επικαλείται στον τρίτο κιόλας από τους δεκαεπτά στίχους της η επιγραφή: «Αγαθήι τύχηι
Υπέρ υγείας και σωτηρίας και νείκης και αιωνίου διαμονής των μεγίστων και θειοτάτων κυρίων ημών αηττήτων αυτοκρατόρων…… (κενό) ευσεβούς…» (αναγράφεται στην επιγραφή).

Είναι χαρακτηριστικό το σβήσιμο των ονομάτων των αυτοκρατόρων από τους αμέσους επόμενους «συνεχιστές» του έργου τους και πολιτικούς τους απογόνους. Είναι η damnatio memoriae (λατινική φράση που σημαίνει στην κυριολεξία «καταδίκη της μνήμης» και αναφέρεται στην επίσημη κύρωση μιας πολιτείας που αποσκοπεί στο να ακυρώσει κάθε ίχνος του ατόμου από τη ζωή του σαν μην είχε υπάρξει ποτέ…























 Ένας πρόγονος της ζυγαριάς
Το Σήκωμα: Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή - εργαλείο της εποχής (του 2ου μ.Χ. αιώνα) που χρησιμοποιούσαν οι έμποροι της αγοράς για τη μέτρηση του όγκου των προϊόντων (σιτάρι, κρασί, λάδι) τα οποία στη συνέχεια έχυναν μέσα σε αγγεία για την πώλησή τους. Σηκώματα (έτσι ονομάζεται η ιδιότυπη συσκευή - πρόδρομος της ζυγαριάς ή άλλων συσκευών ογκομέτρησης) έχουν εντοπιστεί σε άλλες ανασκαφές και χρησιμοποιούνταν από τον 5ο π.Χ. αιώνα. Το συγκεκριμένο αποκαλύφθηκε μόλις το 1995 κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του χώρου της Αρχαίας Αγοράς.


























Η έκθεση ολοκληρώνεται με λιγοστά ευρήματα από τη βυζαντινή περίοδο και την παρακμή της Αγοράς, την περίοδο της Τουρκοκρατίας και τέλος μία ενότητα με ευρήματα - αποκαΐδια (θραύσματα πολυτελών πιάτων από εφυαλωμένο πηλό και πορσελάνη) ενός εβραϊκού σπιτιού από τα πολλά των εβραίων κατοίκων τα οποία βρίσκονταν πέριξ της Αρχαίας Αγοράς και αποτεφρώθηκαν στην πυρκαγιά του 1917. 






























Στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην βόρεια πλευρά του, στα σύνορα με την Άνω πόλη, βρίσκεται η μεγάλη ρωμαϊκή αγορά, που αποκαλύφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 60, και έκτοτε ανασκάπτεται συνεχώς. Μία μεγάλη κιονοστοιχία αφήνει στο μέσον έναν μεγάλο ανοιχτό χώρο. Τα δύο μεγάλα συγκροτήματα που διασώθηκαν είναι το Ωδείο, στην ανατολική πλευρά της Αγοράς και μία εντυπωσιακή στοά, που λέγεται cryptoporticus και συνδέεται με την λατρεία του Αγίου Δημητρίου. Η αγορά στην πράξη υπερβαίνει το μέγεθος της σημερινής πλατείας. Στην περιοχή έχουν κατά καιρούς βρεθεί αγάλματα αλλά και αρχιτεκτονικά μέλη ενός ναού ιωνικού μεγάλου μεγέθους, το οποίο προϋπήρχε εκεί. The Roman Agora was constructed in the late 2nd century AD and it constituted the administrative centre of the town till the 5th century. The excavations started in 1962, while the restoration works began in 1989 and created an important archaeological site to visit in the centre of the town.








Εxtra:



Η αρχαία αγορά ήρθε στο φως μόλις το 1962 όταν ξεκίνησαν οι εργασίες για τη δημιουργία Δικαστικού Μεγάρου στο σημείο, όπως είχε προβλεφθεί από το σχέδιο Εμπράρ, γι' αυτό και η περιοχή ονομαζόταν "Πλατεία Δικαστηρίων".

Από τότε ξεκίνησε μια μεγάλη διαμάχη ανάμεσα στο κράτος που επιθυμούσε την ανέγερση του Μεγάρου και τους αρχαιολόγους που επέμεναν στη συνέχιση των ανασκαφών και την ανάδειξη του εξαιρετικής σημασίας ευρήματος.

Η μάχη λήγει μια και καλή όταν το 1967 ο έφορος αρχαιοτήτων Μακεδονίας, Φώτης Πέτσας, αναστυλώνει μέσα σε μια ημέρα τον μοναδικό από τους 200 κίονες της αγοράς που βρέθηκε, κάθεται μπροστά του και φωνάζει προς τον οδηγό του εκσκαφέα που βρισκόταν απέναντι του: αν προχωρήσεις, θα ρίξεις μαζί με τον κίονα και εμένα.


Η Αρχαία Αγορά είχε σωθεί. Βεβαίως την τελική της μορφή η πόλη την οφείλει εν πολλοίς στην ομάδα των αρχιτεκτόνων και αρχαιολόγων που εργάστηκαν για το μνημείο, με προεξάρχοντες τους Γιώργο και Πολυξένη Βελένη.



Ο καθηγητής αρχιτεκτονικής Βελένης κατάφερε να αντικρούσει σχέδια που ήθελαν τις στοές της αγοράς να χρησιμοποιηθούν για αποθήκες ή και μέρος τη αγοράς να μετατραπεί σε πάρκινγκ.

 

Οι χρήσεις της Αγοράς

Από τις μελέτες και τα ευρήματα των ανασκαφών, αποκαλύφθηκε πως ο χώρος χρησιμοποιούνταν από το δεύτερο μισό του 3ου αιώνα π.Χ. μέχρι και το 1917 περίπου, την χρονιά της μεγάλης πυρκαγιάς.


Στην αρχή, στο σημείο υπήρχαν εργαστήρια πηλού, εξ ου και βρέθηκαν οι λάκκοι εξόρυξης. Η αρχαία αγορά χτίστηκε τον 2ο αιώμα μΧ και εκεί βρίσκονταν το διώροφο κτήριο που στέγαζε το διοικητικό κέντρο της πόλης και ένα αμφιθέατρο περίπου 400 θέσεων. Στα χρόνια του Θεοδοσίου, τον 5ο αιώνα μΧ έχασε την αίγλη της, και ξεκίνησε να λειτουργεί πάλι ως εργαστήριο εξόρυξης. Το 1492 ο χώρος στέγασε τη συνοικία των ισπανοεβραίων που ήρθαν στην πόλη και οι οποίοι δημιούργησαν εκεί τη συνοικία Ρογκός, που καταστράφηκε τελέιως από την πυρκαγιά του 1917.



Κατά τη διάρκεια της κατοχής, τα γερμανικά στρατεύματα ανάγκασαν Πολωνούς αιχμαλώτους να αρχίσουν να σκάβουν την αγορά με στόχο την εύρεση αρχαίων. Μάλιστα, οι Πολωνοί βρήκαν το άγαλμα της κυράς της Θεσσαλονίκης, το οποίο σκόπευαν να στείλουν στο εξωτερικό ώστε να διακοσμήσει την έπαυλη του Χίτλερ, κάτι που τελικά δεν έγινε ποτέ.


Το Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς

Το μουσείο της Αρχαίας Αγοράς ολοκληρώθηκε το 2009, είκοσι χρόνια μετά την έναρξη της δεύτερης φάσης των ανασκαφών.

Τα εκατοντάδες χιλιάδες ευρήματα της αγοράς ήταν πολλά αλλά δεν ήταν ούτε τόσο εντυπωσιακά ούτε τόσο σπάνια, αναφέρει η κ. Βελένη στην ομιλία της.

Για αυτόν τον λόγο, το υπόγειο μουσείο που κατεγέρθηκε δίνει βαρύτητα στο «ξύπνημα» της μνήμης και φωτίζει με τη βοήθεια των ευρημάτων την ιστορία του χώρου, τις διαφορετικές χρήσεις που είχε και παράλληλα με αυτές παρουσιάζει την ιστορία της Θεσσαλονίκης.


Η ξενάγηση στο μουσείο ξεκινάει με το πιο πρόσφατο ιστορικό γεγονός, την πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, έπειτα προχωράει στο απώτερο παρελθόν και καταλήγει πάλι στην πυρκαγιά του 1917, στην οποία εμμέσως χρωστάει και την ύπαρξή του.









 



Το ζήτημα της ολοκλήρωσης του Μνημειακού Άξονα της Αριστοτέλους που σχεδίασε μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1917 ο Γάλλος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος Ερνέστ Εμπράρ επαναφέρει ο αρχιτέκτονας Πρόδρομος Νικηφορίδης που μαζί με τον Μπερνάρ Κουόμο σχεδίασαν την ανάπλαση της Νέας Παραλίας.

Ο Μνημειακός Άξονας της Αριστοτέλους σχεδιάστηκε από τον Εμπράρ για να γίνει το κέντρο της πόλης. Αν και το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε πλήρως, διότι υπέστη πολλές μεταβολές μετά από πιέσεις μεγαλοϊδιοκτητών, ήταν μια μεγάλη βελτίωση στην προγενέστερη οικιστική κατάσταση της πόλης και της έδωσε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή ρυμοτομία και όψη. Το σχέδιο του Εμπράρ στο τμήμα Αγίου Δημητρίου-Κασσάνδρου είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο, σύμφωνο με τις τάσεις της εποχής στην Ευρώπη, με τον Άξονα να καταλήγει σε ένα επιβλητικό μνημείο, που δεσπόζει στην πόλη πάνω από την οδό Κασσάνδρου το οποίο ονομάζει Ναό της Νίκης (ή της Ειρήνης όπως φαίνεται στο σχέδιο-πρόσοψη) με μια αμφιθεατρική διαμόρφωση.


Το σχέδιο του Εμπράρ για τη διαμόρφωση της Αγίου Δημητρίου και της Κασσάνδρου. Σχέδιο από το λεύκωμα του Βασίλη Κολώνα Θεσσαλονίκη 1912-2012 Η αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας.





Το σχέδιο Εμπράρ για το Δικαστικό Μέγαρο στη σημερινή Πλατεία Αρχαίας Αγοράς. Στο βάθος το μνημείο που δεσπόζει πάνω από την Κασσάνδρου. Σχέδιο από το λεύκωμα του Βασίλη Κολώνα Θεσσαλονίκη 1912-2012 Η αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας



1 σχόλια:

Unknown είπε...

ΥΠΕΡΟΧΟ !!! ΜΠΡΑΒΟ ΣΑΣ !!! ΜΕ ...ΣΥΓΚΙΝΗΣΑΤΕ .. Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΜΟΥ ΧΡΟΝΩΝ ...

Δημοσίευση σχολίου