Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Ιατρική του Ιπποκράτη ~ Αφορισμοί (συμβουλές ιατρικής) τμήμα 5 & 6


Οι Αφορισμοί είναι από τα σημαντικότερα έργα της Ιπποκρατικής Συλλογής. Αποτέλεσε αντικείμενο θαυμασμού των γιατρών όλων των εποχών και κυκλοφορούμενο ευρύτατα ανά τους αιώνες, αντιγράφηκε περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα έργα της αρχαίας ελληνικής ιατρικής γραμματείας. Αποτελεί στοιχειώδη επιτομή σημειωτικής, διαιτητικής, θεραπευτικής και προγνωστικής της Κωακής ιατρικής Σχολής.

Ο μελετητής αντιλαμβάνεται εύκολα ότι πρόκειται για σκέψεις σοφού και έμπειρου γιατρού και δασκάλου, που όμως δεν συμπληρώθηκαν από τον ίδιο, με αποτέλεσμα να περιέχουν επαναλήψεις και να είναι αταξινόμητες.

Είναι πιθανό να πρόκειται για σχέδιο που χρησιμοποιούσε ο Ιπποκράτης για τη διδασκαλία. Αργότερα οι μαθητές του το βρήκαν και το συμπεριέλαβαν στα έργα του. Έτσι τούτο θεωρείται αυθεντικό έργο του Πατέρα της Ιατρικής:


Στο πρώτο τμήμα, περιλαμβάνονται σε περίληψη θέματα που αφορούν γενική ιατρική και διαιτητική-θεραπευτική και τα γενικά περί αυτομάτων και προκλητών κενώσεων και διατροφής. «Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή, ο δε καιρός οξύς, η δε πείρα σφαλερή, η δε κρίσις χαλεπή». Πασίγνωστος αφορισμός που έχει τεθεί προμετωπίδα σε ιατρικές σχολές, έμβλημα σε πολλά ιατρικά έργα και έχει αποτελέσει αντικείμενο σχολίων μεγάλων σοφών της αρχαιότητας, όπως του Γαληνού, του Λουκιανού, του Σενέκα αλλά και των νεότερων γιατρών και φιλοσόφων, όπως του Γκαίτε, κ.λπ.

Στο δεύτερο τμήμα, περιλαμβάνονται αφορισμοί σχετικοί με την πρόγνωση των ασθενειών γενικά. Πρώτα αναφέρονται προγνωστικά συμπτώματα για τον ύπνο, αντάξια μεγάλου κλινικού γιατρού, για παράδειγμα ο μεγάλος κίνδυνος των ασθενειών που επιβαρύνονται από τον ύπνο. Σοφή επίσης παρατήρηση είναι το ότι τόσο η υπερβολική αϋπνία όσο και η υπερβολική υπνηλία είναι δυσάρεστα συμπτώματα. Επίσης η ξαφνική κούραση προαναγγέλλε ιασθένεια, οι παχύσαρκοι είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο του ξαφνικού θανάτου από τους αδύνατους, όσοι νιώθουν συχνά υπερβολική κούραση χωρίς λόγο, πεθαίνουν. Όλες αυτές είναι σοφές παρατηρήσεις πεπειραμένου γιατρού.

Στο τρίτο τμήμα, αναφέρεται η επίδραση που ασκεί στην εμφάνιση και τον χαρακτήρα των ασθενειών το φυσικό περιβάλλον και η ηλικία.

Στο τέταρτο τμήμα, που αφορά θεραπευτική αγωγή με εμετικά και καθαρτικά φάρμακα καθώς και στοιχεία διαγνωστικής ιδιαίτερα των εμπύρετων ασθενειών, περιλαμβάνονται αφορισμοί σχετικοί με τις καθάρσεις, σκόπιμες ή όχι, σε σχέση με την κύηση, τις εποχές του έτους, την ιδιοσυστασία του ατόμου και τη φύση της ασθένειας. Πολύ ενδιαφέροντες είναι οι αφορισμοί που αναφέρονται στους πυρετούς: εκταίοι, κοπιώδεις, πυρετοί με συστροφή του τραχήλου, διαλείποντες, μη διαλείποντες, με ρίγος, καυσώδεις κ.ά.

Στο πέμπτο τμήμα περιλαμβάνονται αφορισμοί για την επίδραση της ζέστης και του κρύου ιδιαίτερα στις χειρουργικές ασθένειες και τα γυναικολογικά νοσήματα. Μερικοί αναφέρονται και στους σπασμούς, τις τετανικές συσπάσεις και την επιληψία, άλλοι στα στηθικά νοσήματα. Αλλοι πάλι αφορούν το γάλα, τη στείρωση, ασθένειες της μήτρας, την εμμηνορρυσία. Στο τμήμα αυτό βρίσκονται οι περίφημοι αφορισμοί, σύμφωνα με τους οποίους η εμφάνιση σπασμών σε τραύμα είναι θανάσιμη πρόγνωση, η φθίση προσβάλλει άτομα ηλικίας 18-35 ετών, η αιμόπτυση αφρισμένου αίματος προέρχεται από τον πνεύμονα, η διάρροια είναι θανάσιμο σύμπτωμα στους φθισικούς, το ξαφνικό αδυνάτισμα των μαστών της εγκύου προαναγγέλλει αποβολή κ.λπ.

Στο έκτο τμήμα αναφέρονται αφορισμοί σχετικοί με τη συμπτωματολογία χειρουργικών νοσημάτων. Πολύτιμοι είναι όσοι αναφέρουν ότι τα νοσήματα των νεφρών και της κύστης στους ηλικιωμένους θεραπεύονται δύσκολα, ότι τα τραύματα στον εγκέφαλο, την κύστη, τα έντερα, την καρδιά, το διάφραγμα, την κοιλιά και το συκώτι είναι θανατηφόρα.

Τέλος στο έβδομο τμήμα γίνονται πολλές επαναλήψεις αφορισμών από τα προηγούμενα τμήματα. Από τους σημαντικότερους είναι εκείνος που αναφέρει ότι το πάγωμα των άκρων είναι θανάσιμο προγνωστικό στις βαριές εμπύρετες ασθένειες, όπως επίσης θανάσιμο προγνωστικό είναι και η εμφάνιση εμετού, λόξιγκα, σπασμού ή παραληρήματος στον ειλεό.

Ο ακόλουθος αφορισμός βρίσκεται συνήθως αναρτημένος στα χειρουργεία:

« 'Ὀκόσα φάρμακα οὐκ ἰηται, σίδηρος ἴηται, ὅσα σίδηρος οὐκ ἰηται, πῦρ ἴηται ὅσα δέ πῦρ οὐκ ἴηται, ταῦτα χρή νομίζειν ἀνίατα».

Απόδοση στη νεοελληνική: « Όσα δεν μπορούν να θεραπεύσουν τα φάρμακα, τα θεραπεύει η εγχείρηση, όσα δεν μπορεί να θεραπεύσει η εγχείρηση τα θεραπεύει η καυτηρίαση, όσα δεν μπορεί να θεραπεύσει η καυτηρίαση, αυτά πρέπει να θεωρούνται ανίατα».




Αφορισμοί τμήμα πέμπτο

1. Αν η λήψη ελλέβορου (=καθαρτικό βότανο) προκαλέσει σπασμούς, το σύμπτωμα είναι θανάσιμο.

2. Η εμφάνιση σπασμών μετά από τραυματισμό σημαίνει, θάνατο.

3. Η εμφάνιση σπασμών ή λόξιγκα μετά από άφθονη αιμορραγία, είναι κακό σημάδι.

4. Αν ταυτόχρονα με υπερβολική ευκοιλιότητα εκδηλωθούν σπασμοί ή λόξιγκας, η πρόγνωση είναι κακή.

5. Αν ένας μεθυσμένος χάσει απότομα τη φωνή του, πεθαίνει μέσα σε σπασμούς, έκτος αν επακολουθήσει πυρετός ή αν την ώρα που συνήθως φεύγει το μεθύσι ξαναβρεί τη φωνή του.

6. Όσοι προσβάλλονται από τέτανο, πεθαίνουν σε τέσσερις μέρες• αν ξεπεράσουν το χρονικό αυτό όριο, θεραπεύονται.

7. Η επιληψία που εκδηλώνεται πριν από την εφηβική ηλικία, μπορεί να θεραπευτεί• αυτή όμως που εμφανίζεται σε ηλικία είκοσι πέντε ετών συνοδεύει συνήθως τον άρρωστο μέχρι τον θάνατο του.

8. Αν στους πλευριτικούς το στήθος δεν καθαρίσει με απόχρεμψη μέσα σε δεκατέσσερις μέρες, σχηματίζεται εμπύημα.

9. Η φθίση εκδηλώνεται κυρίως από το δέκατο όγδοο μέχρι το τριακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας.

10. Όσοι θεραπεύονται από την κυνάγχη και η ασθένεια στρέφεται προς τον πνεύμονα, πεθαίνουν μέσα σε επτά μέρες• αν περάσει αυτό το διάστημα, εκδηλώνεται εμπύημα.

11. Αν ρίξουμε τα πτύελα, που αποβάλλει όποιος πάσχει από φυματίωση, πάνω σε κάρβουνα και διαπιστώσου με ότι έχουν βαριά μυρωδιά, ενώ ταυτόχρονα πέφτουν και τα μαλλιά του, η πρόγνωση είναι θανάσιμη.

12. Οι φυματικοί που παρουσιάζουν τριχόπτωση και προσβάλλονται από διάρροια, πεθαίνουν.

13. Η αποβολή αφρισμένου αίματος από το στόμα σημαίνει ότι η αιτία βρίσκεται στον πνεύμονα.

14. Αν φυματικός παρουσιάσει διάρροια, είναι ένδειξη θανάτου.

15. Όσοι μετά από πλευρίτιδα παρουσιάζουν εμπύημα, θεραπεύονται, αν το στήθος τους καθαρίσει σε σαράντα μέρες μετά τη ρήξη του εμπυήματος• διαφορετικά, η αρρώστια μεταβάλλεται σε φυματίωση.

16. Η συχνή χρήση της θερμότητας προκαλεί τις ακόλουθες βλάβες: χαλάρωση της σάρκας, εξασθένηση των νεύρων, θόλωμα του μυαλού, αιμορραγίες, λιποθυμίες• όλα αυτά επιφέρουν τον θάνατο.

17. Το κρύο προκαλεί σπασμούς, τετανικές συστολές, μελανιάσματα, πυρετικά ρίγη.

18. Το κρύο είναι εχθρικό για τα κόκαλα, τα δόντια, τα νεύρα, τον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό• αντίθετα η ζέστη είναι ωφέλιμη.

19. Πρέπει να ζεσταίνουμε τα παγωμένα μέρη, εκτός από κείνα που αιμορραγούν ή πρόκειται να αιμορραγήσουν.

20. Στα τραύματα το κρύο προκαλεί πόνους σαν δαγκωματιές, σκληραίνει το δέρμα τριγύρω, φέρνει πόνους που δεν προξενούν διαπύηση, μελανιάζει τη σάρκα και προκαλεί πυρετικά ρίγη, σπασμούς και τετανικές συστολές.

21. Σε εύσωμο νεο παρατηρούνται τετανικές συστολές χωρίς τραύμα στη διάρκεια του καλοκαιριού, οπότε η άφθονη ψυχρολουσία επαναφέρει τη θερμοκρασία• και η ζέστη θεραπεύει αυτού του είδους τις παθήσεις.

22. Η ζέστη προκαλεί διαπύηση, όχι όμως σε όλα τα τραύματα• όταν συμβεί αυτό, διαφαίνεται μια σημαντικότατη ένδειξη θεραπείας• μαλακώνει το δέρμα, αδυνατίζει, ανακουφίζει τον πόνο, καταπραύνει τα ρίγη, τους σπασμούς και τις τετανικές συστολές• την ίδια επίδραση ασκεί και στο κεφάλι, και εξαφανίζει το βάρος του" είναι εξαιρε τικά ωφέλιμη στα κατάγματα των οστών, ιδιαίτερα στα απογυμνωμένα και προπάντων στα τραύματα του κεφαλιού• ωφελεί σε καθετί που προκαλεί τον θάνατο ή έλκη από το κρύο, στους επεκτατικούς έρπητες, στον πρωκτό, στα γεννητικά όργανα, στη μήτρα, στην κύστη" όλα αυτά ευνοεί η ζέστη και συντελεί και στην κρίση της ασθένειας, ενώ το κρύο είναι εχθρικό και θανάσιμο.

23. Το κρύο πρέπει να το μεταχειριζόμαστε στις ακόλουθες περιπτώσεις: όπου υπάρχει ή πρόκειται να εκδηλωθεί αιμορραγία, όχι πάνω στα ίδια τα σημεία αλλά γύρω από τα σημεία, απ' όπου υπάρχει συρροή• σε όλες τις φλεγμονές και τις επιφανειακές φλογώσεις που τείνουν προς το κόκκινο και σχεδόν αιματηρό χρώμα εξαιτίας του πρόσφατου ακόμα αίματος, γιατί το κρύο μελανιάζει τις παλιές φλεγμονές• στο ανεμοπύρωμα χωρίς τραύμα, γιατί το κρύο κάνει βέβαια κακό στο ανεμοπύρωμα με τραύμα.

24. Γενικά τα κρύα, όπως το χιόνι κι ο πάγος, βλάπτουν το στήθος και προκαλούν βήχα, αιμορραγίες και καταρροές.


25. Τα οιδήματα και οι πόνοι των αρθρώσεων χωρίς τραύμα, η ποδάγρα και. οι θλάσεις των μυών, τις περισσότερες φορές ανακουφίζονται με άφθονες ψυχρολουσίες, που ελαττώνουν το οίδημα και καταπραΰνουν τους πόνους• η μέτρια νάρκωση έχει τη δυνατότητα να διώχνει τον πόνο.

26. Το νερό που ζεσταίνεται και κρυώνει γρήγορα, είναι πολύ ελαφρό.

27. Αν όσοι διψούν υπερβολικά στη διάρκεια της νύχτας νιώσουν την ανάγκη να πιουν, και μετά ξανακοιμηθούν, είναι καλό.

28. Οι αρωματικοί υποκαπνισμοί είναι εμμηναγωγοί και θα ήταν πολύ χρήσιμοι και σε άλλες παθήσεις, αν δεν προκαλούσαν πονοκέφαλο.

29. Αν υπάρχει οργασμός, οι έγκυες πρέπει να παίρνουν εμετικά και καθαρτικά από τον τέταρτο μέχρι τον έβδομο μήνα, λιγότερο όμως τον τελευταίο• στα νήπια και τα παιδιά πρέπει να προσέχουμε τη χορήγηση φαρμάκων.

30. Αν η έγκυος γυναίκα προσβληθεί από βαριά ασθένεια, η κατάσταση είναι θανάσιμη.

31. Αν γίνει φλεβοτομία σε έγκυο, η γυναίκα αποβάλλει• οι πιθανότητες αποβολής είναι περισσότερες, όσο μεγαλύτερο είναι το έμβρυο.

32. Σε μια γυναίκα που κάνει αιμοπτύσεις το αίμα σταματάει μόλις εμφανιστεί η περίοδος.

33. Σε μια γυναίκα, που δεν έχει εμμηνορρυσία, η εμφάνιση ρινορραγίας είναι καλή ένδειξη.

34. Αν η έγκυος πάθει έντονη διάρροια, υπάρχει κίνδυνος να αποβάλει.

35. Αν παρουσιαστεί φτέρνισμα σε γυναίκα που υποφέρει από παθήσεις της μήτρας ή δυστοκία, είναι καλό σημάδι.

36. Έμμηνες ροές με απροσδιόριστο χρώμα, που δεν εμφανίζονται πάντα σε τακτά χρονικά διαστήματα, υποδηλώνουν πως η γυναίκα έχει ανάγκη από καθαρτικό.

37. Αν οι, μαστοί εγκύου αδυνατίσουν απότομα, η γυναίκα αποβάλλει.

38. Αν σε έγκυο με δίδυμα αδυνατίσει ο ένας μαστός, θα αποβάλει το ένα από τα δυο έμβρυα• κι αν αδυνατίσει ο δεξιός μαστός, αποβάλλει το αρσενικό• αν ο αριστερός, το θηλυκό.

39. Αν μια γυναίκα που ούτε έγκυος είναι ούτε έχει γεννήσει, έχει γάλα, σημαίνει ότι η εμμηνορρυσία της έχει σταματήσει.

40. Στις γυναίκες η συμφόρηση αίματος στους μαστούςπροαναγγέλλει παραφροσύνη.

41. Αν θέλετε να εξακριβώσετε αν μια γυναίκα είναι έγκυος, την ώρα που πάει να κοιμηθεί χωρίς να έχει δειπνήσει, της δίνετε να πιει νερόμελο• αν αισθανθεί πόνο στην κοιλιά, είναι έγκυος, αν όχι, δεν είναι.

42. Αν μια έγκυος κυοφορεί αγόρι, έχει καλό χρώμα• άσχημο χρώμα έχει, αν κυοφορεί κορίτσι.

43. Αν μια έγκυος παρουσιάσει ανεμοπύρωμα στη μήτρα, η πρόγνωση είναι θανάσιμη.

44. Σε περίπτωση εγκυμοσύνης οι πολύ αδύνατες γυναίκες αποβάλλουν, εφόσον δεν παχύνουν.

45. Όσες γυναίκες με κανονική σωματική διάπλαση αποβάλλουν τον δεύτερο ή τρίτο μήνα χωρίς φανερή αιτία, έχουν τις κοτυληδόνες γεμάτες βλέννα, δεν μπορούν να κρατήσουν το βάρος του εμβρύου και σπάζουν.

46. Στις παχύσαρκες γυναίκες που δεν μπορούν να συλλάβουν, το επίπλουν πιέζει το στόμιο της μήτρας και δεν εγκυμονούν, παρά μόνον όταν αδυνατίσουν.

47. Αν η μήτρα, που στηρίζεται στο ισχίο, διαπυηθεί, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε γάζες.

48. Τα αρσενικά έμβρυα βρίσκονται μάλλον προς τα δεξιά ενώ τα θηλυκά προς τα αριστερά της μήτρας.

49. Για την αποβολή του πλακούντα χορηγούμε φάρμακο για φτέρνισμα και πιέζοντας κλείνουμε τα ρουθούνια και το στόμα της λεχώνας.

50. Αν θέλουμε να σταματήσουμε την περίοδο μιας γυναίκας, τοποθετούμε στους μαστούς της μια όσο το δυνατό μεγαλύτερη βεντούζα.

51. Κατά την εγκυμοσύνη το στόμιο της μήτρας είναι κλειστό.

52. Αν από τους μαστούς εγκύου τρέχει γάλα σε μεγάλη ποσότητα, αυτό σημαίνει ότι το έμβρυο είναι ασθενικό• αν οι μαστοί είναι σκληροί, σημαίνει ότι το έμβρυο βρίσκεται σε καλή κατάσταση.

53. Οι μαστοί των γυναικών, οι οποίες πρόκειται να αποβάλουν, μαλακώνουν αν όμως ξανασκληρύνουν, θα εκδηλωθεί πόνος στους μαστούς ή στα ισχία, στα μάτια ή στα γόνατα, και τότε δεν θα αποβάλουν.

54. Οι γυναίκες που έχουν σκληρό στόμιο μήτρας, έχουν αναγκαστικά κλειστό αυτό το στόμιο.

55. Στις έγκυες που εκδηλώνουν πυρετούς και αδυνατίζουν υπερβολικά χωρίς φανερή αιτία, ο τοκετός είναι δύσκολος και επικίνδυνος- επικίνδυνες επίσης είναι και οι αποβολές.

56. Αν κατά την έμμηνο ροή εμφανιστούν σπασμοί και λιποθυμίες, αυτό είναι κακό σημάδι.

57. Αν οι έμμηνες ροές γίνουν άφθονες, εκδηλώνονται ασθένειες• αν δεν υπάρχει εμμηνορρυσία, τότε οι γυναικείες ασθένειες οφείλονται στη μήτρα.

58. Κατά τη φλεγμονή του απευθυσμένου και της μήτρας, εκδηλώνεται στραγγουρία, όπως και κατά τη διαπύηση των νεφρών στην ηπατική φλεγμονή εκδηλώνεται λόξιγκας.

59. Αν μια γυναίκα δεν συλλαμβάνει και θέλουμε να διαπιστώσουμε αν μπορεί να συλλάβει, την τυλίγουμε με σκεπάσματα και καίμε από κάτω της αρωματικές ουσίες• αν η οσμή δίνει την εντύπωση ότι διαπερνάει το σώμα της και φτάνει μέχρι τη μύτη και το στόμα, τότε ξέρουμε ότι δεν είναι στείρα από δική της υπαιτιότητα.

60. Αν σε έγκυο εμφανιστεί περίοδος, είναι αδύνατο το έμβρυο να είναι υγιές.

61. Αν σε μια γυναίκα σταμάτησε η περίοδος, χωρίς να πάθει ρίγη ή πυρετό, κι αν ταυτόχρονα έχει και αναγούλες, τότε έχετε υπόψη σας ότι είναι έγκυος.

62. Οι γυναίκες με κρύα και σφιχτή μήτρα δεν συλλαμβάνουν το ίδιο συμβαίνει και στις γυναίκες που έχουν πολλά υγρά στη μήτρα, διότι το σπέρμα χάνεται εκεί μέσα• δεν συλλαμβάνουν επίσης όσες έχουν μήτρα μάλλον ξηρή και πολύ ζεστή, επειδή τότε το σπέρμα καταστρέφεται από έλλειψη τροφής• γόνιμες είναι όσες έχουν κράση ισορροπημένη ανάμεσα στις δύο καταστάσεις.

63. Παρόμοια συμβαίνει και με τους άντρες• ή εξαιτίας της χαλαρότητας του σώματος ο αέρας βγαίνει προς τα έξω και δεν κατευθύνει το σπέρμα στον προορισμό του ή το σώμα είναι σφιχτό και το σπερματικό υγρό δεν μπορεί να βγει έξω ή το σώμα είναι ψυχρό και το σπέρμα δεν θερμαίνεται αρκετά, ώστε να συγκεντρωθεί στο κατάλληλο σημείο• το ίδιο συμβαίνει αν το σώμα είναι ζεστό.

64. Το γάλα βλάπτει όσους υποφέρουν από πονοκέφαλο" βλάπτει επίσης όσους έχουν πυρετό, υποχόνδρια πρησμένα και γεμάτα γουργουρητά, καθώς και όσους νιώθουν δίψα• βλάπτει ακόμα ασθενείς με υψηλό πυρετό που εμφανίζουν χολώδη κόπρανα και όσους βγάζουν πολύ αίμα από κάτω• το γάλα ωφελεί τους φυματικούς που δεν έχουν υψηλό πυρετό" χορηγείται επίσης σε ασθενείς με ελαφρούς και μακροχρόνιους πυρετούς, όταν δεν υπάρχει κανένα από τα παραπάνω συμπτώματα, αλλά κι όταν είναι υπερβολικά εξαντλημένοι.

65. Τα τραύματα που συνοδεύονται, από οιδήματα, δεν εκθέτουν τον ασθενή στον κίνδυνο σπασμών ή παραληρήματος• όταν όμως αυτά υποχωρήσουν απότομα, σε περίπτωση που βρίσκονταν στα πίσω σημεία του σώματος, εκδηλώνονται σπασμοί και τετανικές συστολές• αν βρίσκονταν μπροστά, εκδηλώνεται παραλήρημα, δυνατοί πόνοι στα πλευρά, διαπύηση ή δυσεντερία, αν τα οιδήματα ήταν μάλλον κοκκινόχρωμα.

66. Αν μετά από ισχυρό και σοβαρό τραυματισμό, δεν παρουσιαστεί οίδημα, είναι πολύ κακό σημάδι.

67. Τα μαλακά τραύματα είναι καλοήθη, τα σκληρά κακοήθη.

68. Ο πόνος στο πίσω μέρος του κεφαλιού ανακουφίζεται, αν ανοίξουμε την κάθετη μετωπική φλέβα.

69. Στις γυναίκες τα ρίγη ξεκινούν από τη μέση μάλλον και φτάνουν στο κεφάλι από την πλάτη• και στους άντρες, μάλλον από τα πίσω παρά τα μπροστινά μέρη του σώματος, καθώς κι από τους πήχεις και τους μηρούς- το δέρμα των αντρών είναι χαλαρό, όπως φαίνεται από τις τρίχες.

70. Όσοι προσβάλλονται από τεταρταίους πυρετούς, συνήθως δεν κυριεύονται, από σπασμούς• κι αν πρωτύτερα είχαν προσβληθεί, απαλλάσσονται, εφόσον παρουσιαστεί αργότερα τεταρταίος.

71. Οι ασθενείς με δέρμα τεντωμένο, ξερό και σκληρό, πεθαίνουν χωρίς να ιδρώσουν αν το δέρμα είναι μαλακό και χαλαρό, πεθαίνουν με εφίδρωση.

72. Οι ικτερικοί δεν υποφέρουν συνήθως από αέρια.

 
Αφορισμοί τμήμα έκτο
 
1. Όταν στις χρόνιες λειεντερίες εκδηλώνονται ξινίλες που δεν προϋπήρχαν, το σύμπτωμα είναι ευνοϊκό.

2. Τα άτομα που έχουν από τη φύση τους υγρή μύτη και αραιό σπέρμα δεν έχουν και τόσο καλή υγεία• σε αντίθετη περίπτωση, η κράση είναι υγιέστερη.

3. Στις μακροχρόνιες δυσεντερίες η ανορεξία είναι δυσάρεστο σύμπτωμα και ακόμα χειρότερο, όταν συνυπάρχει πυρετός.

4. Οι πληγές γύρω από τις οποίες πέφτουν οι τρίχες, είναι κακοήθεις.

5. Όταν εκδηλωθούν πόνοι στα πλευρά, το στήθος και σε άλλα σημεία, πρέπει να εξακριβώσουμε αν οι άρρωστοι παρουσιάζουν μεγάλες μεταπτώσεις [ανάλογα με τις ώρες].

6. Οι ασθένειες των νεφρών και της κύστης θεραπεύονται δύσκολα στους ηλικιωμένους.

7. Οι επιφανειακοί πόνοι της κοιλιάς είναι ελαφρότεροι, οι εσωτερικοί σοβαρότεροι.

8. Οι πληγές που παρουσιάζονται στο σώμα όσων πάσχουν από υδρωπικία, θεραπεύονται δύσκολα.

9. Τα πλατιά εξανθήματα δεν προκαλούν πολλή φαγούρα.

10. Ακόμα και οι πιο δυνατοί πονοκέφαλοι υποχωρούν, αν τρέξει πύον, νερό ή αίμα από τη μύτη, το στόμα ή τα αφτιά.

11. Σε μελαγχολικές καταστάσεις ή ασθένειες νεφρών, η εμφάνιση αιμορροΐδων έχει ευνοϊκές επιπτώσεις.

12. Αν κάποιος θεραπευθεί από χρόνιες αιμορροΐδες και ο γιατρός δεν του αφήσει μια, υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί υδρωπικία ή φθίση.

13. Ο λόξιγκας εξαφανίζεται με το φτέρνισμα.

14. Η υδρωπικία θεραπεύεται, αν τρέξει υγρό από τις φλέβες μέσα στα έντερα.

15. Ο εμετός που εμφανίζεται ξαφνικά σε ασθενή με μακροχρόνια διάρροια θεραπεύει την ασθένεια.

16. Αν ένας ασθενής με πλευρίτιδα ή περιπνευμονία παρουσιάσει διάρροια, η πρόγνωση είναι κακή.

17. Σε ασθενή που πάσχει από οφθαλμία, η εμφάνιση διάρροιας έχει ευνοϊκά αποτελέσματα.

18. Τα τραύματα της κύστης, του εγκεφάλου, της καρδιάς, του διαφράγματος, κάποιου από τα λεπτά έντερα, του στομάχου ή του συκωτιού είναι θανάσιμα.

19. Αν αποκοπεί κόκαλο, χόνδρος, νεύρο, λεπτό τμήμα της γνάθου ή η ακροποσθία, ούτε ανάπλαση γίνεται ούτε ανασύνδεση.

20. Αν στα έντερα χυθεί απροσδόκητα αίμα, αναγκαστικά θα προκληθεί διαπύηση.

21. Η εμφάνιση κιρσών ή αιμορροΐδων θεραπεύει όσους πάσχουν από παραφροσύνη.

22. Οι πόνοι στην πλάτη που μεταφέρονται στους αγκώνες, θεραπεύονται με φλεβοτομία.

23. Αν τα συναισθήματα του φόβου ή της λύπης παρατείνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε αντιμετωπίζουμε μελαγχολία.

24. Αν κοπεί ένα τμήμα των λεπτών εντέρων, δεν ενώνεται πια.

25. Αν το ανεμοπύρωμα, που έχει απλωθεί εξωτερικά, στραφεί προς τα μέσα, η πρόγνωση δεν είναι καλή• αν από μέσα στραφεί προς τα έξω, η πρόγνωση είναι καλή.

26. Το παραλήρημα σταματάει την τρεμούλα που εκδηλώνεται στους καύσους.

27. Οι εμπυηματικοί ή υδρωπικοί που χειρουργούνται ή καυτηριάζονται, πεθαίνουν οπωσδήποτε, αν το πύον ή το υγρό αποβληθεί όλο μαζί.

28. Οι ευνούχοι δεν προσβάλλονται απο ποδάγρα ούτε γίνονται φαλακροί.

29. Η γυναίκα δεν προσβάλλεται από ποδάγρα, παρά μόνο αν σταματήσει η εμμηνορρυσία της.

30. Το παιδί δεν παθαίνει ποδάγρα προτού συνουσιαστεί.

31. Οι πόνοι στο μάτι θεραπεύονται με άκρατο οίνο, λουτρό, ατμόλουτρο, φλεβοτομία ή λήψη καθαρτικού.

32. Οι τραυλοί προσβάλλονται συχνά από μακροχρόνιες διάρροιες.

33. Άνθρωποι που παρουσιάζουν ξινίλες, δεν προσβάλλονται συνήθως από πλευρίτιδα.

34. Οι φαλακροί δεν σχηματίζουν συνήθως μεγάλους κιρσούς• αν συμβεί αυτό, ξαναγίνονται δασύτριχοι.

35. Αν όσοι πάσχουν από υδρωπικία εκδηλώσουν βήχα, το σύμπτωμα είναι κακό.

36. Η φλεβοτομία θεραπεύει τη δυσουρία• πρέπει όμως να ανοιχτούν φλέβες στην εσωτερική επιφάνεια του βραχίονα.

37. Αν, σε όποιον πάσχει από κυνάγχη, σχηματιστούν εξωτερικά οιδήματα στο λαιμό, οι συνέπειες είναι ευνοϊκές.

38. Είναι προτιμότερο να μην εφαρμόζεται καμιά θεραπεία στα άτομα που πάσχουν από κρυφούς καρκίνους• αν υποστούν θεραπεία, θα πεθάνουν γρήγορα• αν μείνουν χωρίς θεραπεία, η ζωή τους παρατείνεται.

39. Οι σπασμοί οφείλονται ή σε υπερφόρτωση του στομάχου ή σε κενότητα• το ίδιο και ο λόξιγκας.

40. Όταν η περιοχή του υποχονδρίου πονάει χωρίς να υπάρχει φλεγμονή, ο πόνος περνάει, αν εμφανιστεί πυρετός.

41. Αν σε κάποιο σημείο του σώματος υπάρχει πύον και δεν φανερώνεται., αυτό οφείλεται στο πάχος του σημείου.

42. Η σκλήρυνση του συκωτιού σε ασθενείς με ίκτερο είναι κακό σημάδι.

43. Αν άτομα που πάσχουν από διόγκωση της σπλήνας εκδηλώσουν δυσεντερία, και όταν αυτή παρατείνεται, παρουσιάζεται υδρωπικία ή λειεντερία και οι ασθενείς πεθαίνουν.

44. Οι ασθενείς που μετά από στραγγουρία προσβάλλονται από ειλεό, πεθαίνουν μέσα σε επτά μέρες, εκτός αν εκδηλωθεί πυρετός και επακολουθήσει άφθονη διούρηση.

45. Όταν τα τραύματα διαρκούν ένα χρόνο ή και περισσότερο, αναγκαστικά το κόκαλο αποκόπτεται και οι ουλές βαθουλώνουν.

46. Αν κάποιος πάθει κύφωση πριν την εφηβική ηλικία μετά από άσθμα ή βήχα, πεθαίνει.

47. Τα άτομα που ωφελούνται από τη φλεβοτομία ή το καθαρτικό, πρέπει να. εφαρμόζουν αυτές τις θεραπευτικές μεθόδους την άνοιξη,

48. Η εμφάνιση δυσεντερίας ευνοεί όσους πάσχουν από διόγκωση της σπλήνας.

49. Στους ασθενείς με ποδαγρικές παθήσεις η φλεγμονή υποχωρεί μέσα σε σαράντα μέρες και θεραπεύονται.

50. Τα τραύματα του εγκεφάλου συνοδεύονται αναγκαστικά από πυρετό και χολώδη εμετό.

51. Αν υγιές άτομο νιώσει ξαφνικά πονοκέφαλο, χάσει απότομα τη φωνή του και πέσει σε ρόγχο, πεθαίνει μέσα σε μια εβδομάδα, εκτός αν εκδηλωθεί πυρετός.
  
52. Πρέπει, επίσης να εξετάζουμε την κατάσταση των ματιών την ώρα του ύπνου- αν, όσο τα βλέφαρα είναι χαμηλωμένα, φαίνεται, ανάμεσα τους ένα τμήμα από το ασπράδι, του ματιού, και δεν προϋπάρχει διάρροια ή δεν έχει χορηγηθεί καθαρτικό, η πρόγνωση είναι ολέθρια και θανάσιμη.

53. Οι παραφροσύνες που συνοδεύονται από γέλια δεν είναι τόσο επικίνδυνες όσο αυτές που εκδηλώνονται με κατήφεια.

54. Στις βαριές εμπύρετες παθήσεις η διακεκομμένη αναπνοή είναι κακό σημάδι.

55. Οι ποδαγρικές παθήσεις εκδηλώνονται συνήθως την άνοιξη και το φθινόπωρο.

56- Στις μελαγχολικές καταστάσεις οι μετακινήσεις των χυμών εγκυμονούν κίνδυνο για εκδήλωση αποπληξίας ή σπασμών ή παραφροσύνης ή τύφλωσης.

57. Η αποπληξία εκδηλώνεται κυρίως σε ηλικία από σαράντα μέχρι εξήντα ετών.

58. Αν ξεκολλήσει το επίπλουν, αναγκαστικά θα σαπίσει.

59. Στα άτομα που πάσχουν από ισχιαλγία, αν μετατοπιστεί το ισχίο και ξαναγυρίσει στη θέση του αργότερα, σχηματίζονται βλέννες.

60. Η μετατόπιση του ισχίου σε ανθρώπους που πάσχουν από χρόνια ισχιαλγία, προκαλεί ατροφία του σκέλους, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να κουτσαίνουν, εκτός αν γίνουν καυτηριάσεις.


Το πρώτο και δεύτερο τμήμα των αφορισμών μπορείτε να τα δείτε εδώ.

Το τρίτο και τέταρτο τμήμα των αφορισμών μπορείτε να τα δείτε εδώ.


1 σχόλια:

Afroditi Argyropoulou είπε...

Ευχαριστούμε! Πολύ χρήσιμο. Καλή συνέχεια.

Δημοσίευση σχολίου