Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2012

Από 20 Οκτωβρίου: Η κρυμμένη Θεσσαλονίκη και η Καμάρα


Δύο επετειακές εκθέσεις εγκαινιάζει αύριο, Σάββατο 20 Οκτωβρίου, η ΙΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων συμμετέχοντας στον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Η πρώτη με τίτλο: «Θεσσαλονίκη, η κρυμμένη πόλη», έχει ως θέμα τις αρχαιότητες που διατηρούνται στα υπόγεια των σύγχρονων οικοδομών. Μέσα από φωτογραφίες και συνοδευτικά επεξηγηματικά κείμενα παρουσιάζονται οι ανασκαφές στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης κατά ενότητες: Γαλεριανό ανακτορικό συγκρότημα (Ανάκτορο, Ιππόδρομος), περιοχή της Αρχαίας Αγοράς,...
 περιοχή Ιερών (Σαραπείο, Ναός Πλατείας Αντιγονιδών), Αρχαίες Οδοί εντός και εκτός των τειχών (οι δεύτερες σε συνδυασμό με ταφικά σύνολα), Ιδιωτική Κατοικία (μεγάλα συγκροτήματα με ψηφιδωτά δάπεδα).

Η έκθεση έχει ως στόχο να δείξει στον επισκέπτη ότι η αρχαία Θεσσαλονίκη που εκπροσωπείται κυρίως από τους δυο μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους, την αρχαία Αγορά και το Γαλεριανό συγκρότημα, αποτελούσε μια πολυάνθρωπη πόλη που απλωνόταν με πυκνό δίκτυο δρόμων σε ολόκληρο το ιστορικό κέντρο που περικλείεται από τα τείχη τα οποία διαχρονικά οριοθετούσαν την πόλη.

Τμήματα του γαλεριανού ανακτόρου και της Αρχαίας Αγοράς, απομεινάρια επαύλεων και αρχαίων οδών, ψηφιδωτά δάπεδα και τάφοι κρύβονται σε τουλάχιστον 35 υπόγεια οικοδομών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

«Πρόκειται για μία πολύ σημαντική έκθεση, αφού στα υπόγεια των οικοδομών σε πολλές περιπτώσεις δύσκολα προσβάσιμα και κάποιες φορές καταχωμένα εντελώς, κρύβονται αρχαία ευρήματα που δεν είναι καθόλου γνωστά στους Θεσσαλονικείς, τα οποία παρουσιάζουμε έστω μέσα από φωτογραφίες. Το ιστορικό κέντρο, όπως οριοθετείται από τα τείχη που το περιβάλλουν διαχρονικά, αυτή η εντός των τειχών πόλη ήταν πολυάνθρωπη και πυκνοδομημένη από την αρχαιότητα. Για το λόγο αυτόν αρχαιότητες υπάρχουν διάσπαρτες παντού κάτω από το επίπεδο της σημερινής πόλης», τονίζει στον «ΑτΚ» η προϊσταμένη της ΙΣΤ' ΕΠΚΑ, Βασιλική Μισαηλίδου.


Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι αυτή του Σαραπείου (ναός των ελληνιστικών χρόνων) που καταχώθηκε από το 1920 έως το 1939 στην περιοχή της Διοικητηρίου και πλέον διατηρείται από αυτόν μόνο μία μακέτα. Επίσης ερείπια από τον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης που καταλάμβανε στην αρχαιότητα ολόκληρη τη σημερινή πλατεία Ιπποδρομίου διατηρούνται μόνο σε υπόγεια οικοδομών της περιοχής. Σε κάποιες περιπτώσεις (Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, «Public»), οι αρχαιότητες διατηρούνται εν μέρει ορατές, κάτω από γυάλινο δάπεδο, πρακτική, που, όπως λέει η κ. Μισαηλίδου, «παντρεύει την ανοικοδόμηση με τη διατήρηση των αρχαίων μνημείων». Στα ιδιωτικά κτίρια δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα υπόγεια με τις αρχαιότητες μετατράπηκαν με τα χρόνια σε αποθήκες, ενώ συχνά η πρόσβαση σ' αυτά γίνεται δύσκολα μέσα από στενούς διαδρόμους.

Για τις ανάγκες της έκθεσης, τα υπόγεια με τις κρυμμένες αρχαιότητες καθαρίστηκαν και φωτογραφήθηκαν, ενώ στα σχέδια της ΙΣΤ' ΕΠΚΑ είναι η διοργάνωση ξεναγήσεων για το ευρύ κοινό στους χώρους αυτούς.


Η δεύτερη έκθεση, με τίτλο: «Η Καμάρα της Θεσσαλονίκης. Μνημείο και μνήμες», έχει ως θέμα την απεικόνιση της θριαμβικής αψίδας του Γαλερίου (Καμάρα) στο πέρασμα του τελευταίου αιώνα.

Η έκθεση περιλαμβάνει πλούσιο εποπτικό υλικό από γκραβούρες, καρτ ποστάλ, φωτογραφίες με θέμα το συγκεκριμένο μνημείο και τον ανάγλυφο διάκοσμό του, συνοδευόμενες από σχετικά επεξηγηματικά κείμενα, φωτογραφίες που θα απεικονίζουν την πορεία των εργασιών συντήρησης και αναστήλωσης του μνημείου, ψηφιοποιημένα έγγραφα από το ιστορικό αρχείο της Εφορείας, καθώς επίσης και ψηφιακό οπτικοακουστικό υλικό (εικόνες και συνεντεύξεις από επωνύμους του χώρου του πολιτισμού και του αθλητισμού). Επιπλέον, στην έκθεση θα παρουσιαστούν σύντομα γραπτά σχόλια, σκέψεις και αναμνήσεις γνωστών προσωπικοτήτων της Θεσσαλονίκης που θα αφορούν τη βιωματική τους σχέση με την Καμάρα.

Μέσα από το πλούσιο εποπτικό υλικό προβάλλονται πολλαπλές και διαφορετικές απεικονίσεις του ίδιου του μνημείου αλλά και του μετασχηματισμού του περιβάλλοντος αστικού τοπίου γύρω από αυτό. Εικόνες και λέξεις αφηγούνται μικρές ιστορίες που σηματοδότησαν τον μακραίωνο βίο του θριαμβικού τόξου του Γαλερίου (Καμάρα) και του κόσμου της Θεσσαλονίκης —που κινούνταν και συνεχίζει να κινείται— με σημείο αναφοράς το μνημείο αυτό.

Οι δύο παραπάνω εκθέσεις πρόκειται να παρουσιαστούν στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς, στο χώρο της Κρυπτής Στοάς η πρώτη και στο Μουσείο (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων) η δεύτερη, για το χρονικό διάστημα 20 Οκτωβρίου-20 Δεκεμβρίου 2012 (ώρες 8:00-15:00, εκτός Δευτέρας).





Δείτε φωτογραφίες από την Αρχαία Αγορά της Θεσσαλονίκης και το μουσείο.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου