Η άποψη μου είναι πως, εάν η Ελλάδα μπορούσε με έναν μαγικό τρόπο να χωνέψει αυτό εδώ το κείμενο, τότε μέσα σε ελάχιστους μήνες θα βγαίναμε από την κρίση και θα ξαναπαίρναμε την θέση μας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.
Και εξηγούμαι…
Τι είναι ο φιλελευθερισμός:
Ο φιλελευθερισμός είναι ένα φιλοσοφικό κίνημα που ξεκίνησε τον 18ο αιώνα με τον διαφωτισμό και με τις ιδέες του άλλαξε το πρόσωπο της δύσης και τελικά ολόκληρου του πλανήτη. Οι ιδέες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κοινωνικού συμβολαίου, της συνταγματικής δημοκρατίας γεννήθηκαν από τον φιλελευθερισμό. Το δικαίωμα στην ζωή, την ιδιοκτησία και την ελευθερία είναι ιδέες που γεννήθηκαν από τον φιλελευθερισμό.
Μέσα σε 4 αιώνες ύπαρξης, ο φιλελευθερισμός υπέστη τις συνήθεις διασπάσεις, αποκτώντας παρακλάδια που δημιούργησαν την δική τους ξεχωριστή ταυτότητα, συνενώθηκαν με άλλες ιδεολογίες, προσαρμόστηκαν στην εκάστοτε πραγματικότητα (διαθέσιμοι πόροι, τοπική ιδιοσυγκρασία και παραδόσεις κλπ) και μετεξελίχθηκαν σε κάτι δικό τους.
Δεδομένης της τεράστιας χρονικής περιόδου, εάν κάποιος προσπαθήσει να ανοίξει το θέμα της “ιδεολογικής καθαρότητας” και να προσπαθήσει να καθορίσει με ακρίβεια τον διαχρονικό ορισμό του φιλελευθερισμού, πολύ απλά θα πνιγεί κάτω από το βάρος της προσπάθειας.
Μια όμως είναι η ουσία: ο φιλελευθερισμός εδώ και πολλές δεκαετίες, έχει διαχωριστεί σε δύο διακριτά φιλοσοφικοπολιτικά στρατόπεδα, τα οποία τελικά σε πρακτικό επίπεδο, καταλήγουν να έχουν μια βασική διαφωνία: τον ρόλο του κράτους στην κοινωνία.
Οι φιλελεύθεροι πιστεύουν ότι το κράτος οφείλει να παρεμβαίνει για να εξασφαλίζει ένα δίκτυ κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας, καθώς επίσης και για να δίνει ίσες ευκαιρίες στην μόρφωση και στην υγειονομική περίθαλψη. Πιστεύουν ότι το κράτος πρέπει να θέτει κανόνες και να ελέγχει την λειτουργία της αγοράς, καθώς και να παρεμβαίνει όταν η αγορά αποτυγχάνει.
Οι νεοφιλελεύθεροι αντίθετα πιστεύουν ότι το κράτος δεν έχει κανέναν ρόλο να παρέχει κοινωνική ασφάλεια, δωρεάν παιδεία και υγεία και ότι τον ρόλο αυτό πρέπει να τον παίξουν φιλανθρωπικές οργανώσεις.
Τόσο οι φιλελεύθεροι όσο και οι νεοφιλελεύθεροι πιστεύουν στην ελεύθερη αγορά, πιστεύουν ότι το κράτος δεν πρέπει να έχει τον οποιονδήποτε ενεργό ρόλο στην παραγωγική διαδικασία και απορρίπτουν την ιδέα του κράτους – παραγωγού.
H σοσιαλδημοκρατία (χριστιανοδημοκρατία ή εργατικό κόμμα σε άλλες χώρες) ήταν η προσπάθεια των Ευρωπαίων να ασπασθούν τα “καλά” του σοσιαλισμού, χωρίς να εγκαταλείψουν την αντιπροσωπευτική δημοκρατία (που είναι μια φιλελεύθερη κατάκτηση). Ήταν δηλαδή μια προσπάθεια να συγκεράσουν τον φιλελευθερισμό με τον σοσιαλισμό. Η σοσιαλδημοκρατία είναι ένα πολιτικό δημιούργημα και δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο φιλοσοφικό υπόβαθρο, πέραν ίσως της ιδέας της “συντροφικότητας”. Ότι δηλαδή οι συντεχνίες πρέπει να συνασπίζονται στα πλαίσια της συναδελφικής τους συντροφικότητας και να προασπίζουν τα συμφέροντα τους, αλλά πάντα μέσω του δημοκρατικού συστήματος. Γι’ αυτόν το λόγο, όλα τα κόμματα αυτής της κατεύθυνσης προέρχονται και στηρίζονται (ή στηρίζονταν μέχρι πρόσφατα) ενεργά από συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οποίες είχαν τεράστια επιρροή σε αυτά.
Παρ’ όλα αυτά, η αποτυχία αυτού του μοντέλου εξανάγκασε αυτά τα κόμματα τις τελευταίες 1 – 2 δεκαετίες να ασπασθούν πολλές από τις πολιτικές των Αμερικανών φιλελευθέρων και κυρίως την πίστη στην ελεύθερη αγορά και την απεμπλοκή του κράτους από τον ρόλο του παραγωγού. Γι’ αυτόν τον λόγο, προχώρησαν και σε μαζικές αποκρατικοποιήσεις.
Η Ελλάδα φυσικά δεν έχει κάποιο σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Κάποια στιγμή ο Σημίτης προσπάθησε να μετεξελίξει το ΠΑΣΟΚ προς αυτή την κατεύθυνση αλλά απέτυχε. Εν συνεχεία ήρθε ο Γιωργάκης ο οποίος κι εκείνος διακήρυξε ότι θέλει να μετεξελίξει το ΠΑΣΟΚ σε ένα σύγχρονο φιλελεύθερο κόμμα. Εκείνος μάλιστα πήγε ένα βήμα πιο μπροστά, έβαλε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στις αφίσες του κόμματος και τοποθέτησε τον Μάνο και τον Ανδριανόπουλο στο επικρατείας. Κι αυτός απέτυχε παταγωδώς. Από την άλλη, ούτε η ΝΔ είναι ένα φιλελεύθερο κόμμα. Ο κρατισμός είναι στην βάση της ιδεολογικής της ταυτότητας. Αυτός είναι και ο λόγος που η Ελλάδα έχει τόσες πολλές ΔΕΚΟ και δημόσιους οργανισμούς.
Αυτός είναι επίσης και ο λόγος που χρειαζόμαστε τους ξένους για να προχωρήσουμε στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις: πολιτικά, είμαστε 40 χρόνια πίσω, στην Ευρώπη του 70: ήταν η εποχή που μετά από 30 χρόνια εφαρμογής σοσιαλδημοκρατικών πρακτικών, η Ευρώπη περνούσε την μεγαλύτερη οικονομικο-πολιτική της κρίση, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αδυνατούσαν να αλλάξουν, οι συντεχνίες ήταν κάθε μέρα στους δρόμους και η οικονομία βούλιαζε όλο και περισσότερο. Και τότε όπως και τώρα, τον ρόλο του καταλύτη είχε παίξει ένα φαινομενικά άσχετο γεγονός: οι άραβες ανέβασαν τις τιμές του πετρελαίου. Αλλά μια τέτοια ξαφνική ανισορροπία του συστήματος ήταν ό,τι χρειάζονταν για να βγουν (και τότε όπως και τώρα στην Ελλάδα) τα σωρευμένα προβλήματα που είχε δημιουργήσει η εφαρμογή της κρατικιστικής/ συντεχνιακής “ιδεολογίας” στα Ευρωπαϊκά κράτη. Απλά σήμερα η Ελλάδα είναι πιο τυχερή γιατί, σε αντίθεση με τότε που οι Ευρωπαίοι έπρεπε να βρουν την λύση μόνοι τους, σήμερα η Ελλάδα έχει τους Ευρωπαίους που γνωρίζουν ήδη την λύση. Το μόνο που της μένει, είναι να την πιστέψει και να την εφαρμόσει.
Τώρα, αναφορικά με τον Στέφανο Μάνο και το φλέγον (!) ερώτημα εάν είναι νεοφιλελεύθερος:
Για όποιον έχει παρακολουθήσει έστω και κατ’ ελάχιστον τις προτάσεις του Μάνου, θα πρέπει να είναι προφανές ότι ο άνθρωπος δεν είναι νεο-φιλελεύθερος. Ενδεικτικά αναφέρω την πρόταση του για παροχή καθολικής σύνταξης σε όλους τους Έλληνες. Μια τέτοια πρόταση θα έκανε έναν νεοφιλελεύθερο να βγάλει σπυριά. Επιπλέον, ο Μάνος υποστηρίζει τις ίσες ευκαιρίες στην παιδεία καθώς και την καθολική υγειονομική κάλυψη όλων των Ελλήνων. Από την άλλη, ως συνεπής φιλελεύθερος, υποστηρίζει με σθένος τις αποκρατικοποιήσεις και την κατάργηση του κράτους – παραγωγού.
Η ουσία του κειμένου είναι ότι οι Έλληνες, αγνοώντας τι σημαίνει φιλελευθερισμός, τον ευεργετικό ρόλο που έχει παίξει στην παγκόσμια ιστορία και τις λύσεις που έχει δώσει σε όλες τις σύγχρονες χώρες, παραμένουν εγκλωβισμένοι σε παρωχημένες ιδεολογικές αντιλήψεις τύπου “ριζοσπαστικής αριστεράς”, θεωριών συνωμοσίας και απόψεων περί “κατάρρευσης τους παγκόσμιου καπιταλισμού”. Όλα αυτά, έχουν έναν κοινό ιδεολογικό παρονομαστή: την συντήρηση του σημερινού αποτυχημένου Ελληνικού κρατισμού.
Εν τω μεταξύ, υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που έχουν την καθαρή σκέψη, την συγκρότηση και τις ιδέες που μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν την χώρα να βγει από τα σημερινά της αδιέξοδα και να ξαναβρεί το δρόμο της. Αλλά οι Έλληνες τους αγνοούν γιατί πολύ απλά τους έχουν ταυτίσει με τον διάβολο.
Και (ξανά) καταλήγω:
Συμπερασματικά, το κύριο πρόβλημα του Έλληνα είναι ότι έχει τεράστιο ιστορικό έλλειμμα παιδείας. Έχει χάσει στην κυριολεξία επεισόδια και προσπαθεί να αντιμετωπίσει την σημερινή κρίση με επιχειρήματα ξεπερασμένα και άσχετα.
του Θανάση Γρηγορόπουλου
*Αυτό το κείμενο είναι σε συνέχεια ενός προηγούμενου με τίτλο “Μα αυτός είναι φιλελεύθερος“.
**σχόλιο Αριστερή Στρουθοκάμηλος: το παραπάνω κείμενο είναι και θα παραμείνει επίκαιρο όσο οι προοδευτικές δυνάμεις σε αυτήν την χώρα παραμένουν δέσμιες μιας ψευδούς πολιτικής γεωγραφίας όπου οι συντηρητικοί εμφανίζονται ως αριστεροί και οι προοδευτικοί ως νεοφιλελεύθεροι. Και εμποδίζονται στην μεταξύ τους συνεργασία από λέξεις κενές/κύμβαλα αλαλάζοντα, λέξεις που κακοποίησε πρώτα το ΠΑΣΟΚ και μετά η δογματική, "λαϊκή" "αριστερά του Δημοσίου".
Για όσο δηλαδή συνεχίζεται η ηγεμονία του αριστερού λαϊκισμού στον πολιτικό λόγο... (δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι και οι χρυσαυγίτες επενδύουν στον ίδιο λαϊκιστικό λόγο και συντάσσονται στο αντιμνημονιακό, αντινεοφιλελεύθερο μέτωπο)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου