Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι το ψηφιδωτό αναπαριστά την αρπαγή της θεάς από τον Πλούτωνα. Τόνισαν δε ότι είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται τέτοια αναπαράσταση σε τάφο ενώ η σπουδαιότητά του έγκειται και στο γεγονός ότι έχει έναν τρισδιάστατο χαρακτήρα.
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, η Περσεφόνη φορά λευκό χιτώνα που συγκρατείται στο ύψος του στήθους με μία λευκή ταινία και έχει υψωμένο το αριστερό της χέρι προς τα πάνω.
Οι διαστάσεις του ψηφιδωτού είναι 4,5 (όπως και οι άλλοι θάλαμοι) επί 3 (πλάτος) μέτρα. Το βάρος των αρχαιολόγων τις τελευταίες ημέρες έχει δοθεί στο ψηφιδωτό, με αποτέλεσμα να μην έχουν προχωρήσει οι εργασίες στον τρίτο θάλαμο.
Η Περσεφόνη είναι μια νεανική μορφή η οποία φορά επίσης κόσμημα στο χέρι. Το υπουργείο επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για τη γνωστή παράσταση της αρπαγής και προφανώς ο γενειοφόρος «πολεμιστής» είναι ο Πλούτωνας ο οποίος φορά και κόκκινο χιτώνα ενώ ο ψυχοπομπός Ερμής κίτρινο.
Πλέον όλοι οι ειδικοί είναι πεπεισμένοι ότι ο μοναδικός αυτός τάφος ανήκει σε ένα πολύ σπουδαίο πρόσωπο το οποίο συνδέεται άμεσα με την βασιλική οικογένεια των Μακεδόνων. Υπενθυμίζεται ότι η παράσταση αυτή βρέθηκε και στον βασιλικό τάφο των Αιγών. Αλλωστε και η κ. Μενδώνη άφησε να εννοηθεί κάτι τέτοιο: Όπως εξήγησε, «οι σκηνές αυτές συνδέονται με τις λατρείες του κάτω κόσμου, με την Ορφική λατρεία- κάθοδος στον Άδη-καθώς και με τις διονυσιακές τελετές. Ο εκάστοτε επικεφαλής του οίκου των Μακεδόνων ήταν ο αρχιερέας αυτών των λατρειών», ενώ σημείωσε πως «η παράσταση στην περίπτωσή μας έχει συμβολική σημασία, η οποία μπορεί να δηλώνει κάποια σχέση του ”ενοίκου” του τάφου με τον μακεδονικό οίκο. Ο πολιτικός συμβολισμός είναι πολύ ισχυρός σε όλες τις εποχές. Σας θυμίζω την πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» για τα κατάλοιπα της μάσκας που βρέθηκαν στα κατάλοιπα των οστών του Φιλίππου. Σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν η μάσκα, την οποία φορούσε ο Φίλιππος στις ορφικές τελετές. Επομένως, η παράσταση στην περίπτωσή μας έχει συμβολική σημασία, η οποία μπορεί να δηλώνει κάποια σχέση του "ενοίκου" του τάφου με τον μακεδονικό οίκο. Ο πολιτικός συμβολισμός είναι πολύ ισχυρός σε όλες τις εποχές» δήλωσε χαρακτηριστικά η Λίνα Μενδώνη.
Περιστέρη: Μοναδικό στο είδος του το ψηφιδωτό
Εξάλλου, η προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και επικεφαλής της ανασκαφής στον τύμβο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης Κατερίνα Περιστέρη δήλωσε:
«Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που βρήκαμε έναν τέτοιο καταπληκτικό τάφο, ένα πραγματικά απίθανο ταφικό συγκρότημα, και ακόμα πιο πολύ περήφανοι και χαρούμενοι που έχουμε βρει ένα ψηφιδωτό, το οποίο είναι μοναδικό στο είδος του και ταυτίζεται και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, με μια παράσταση μοναδική, με τον Ερμή Ψυχοπομπό, τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη που πραγματικά είναι έργο μεγάλου καλλιτέχνη και σίγουρα αυτός είναι ένας τάφος κάποιας πολύ σημαντικής προσωπικότητας».
Μένει πλέον να διαπιστωθεί αν πρόκειται για μέλος της βασιλικής οικογένειας ή για κάποιον πολύ σπουδαίο άνδρα της εποχής. Ο συνδυασμός των Σφιγγών, των Καρυάτιδων και του εκπληκτικού ψηφιδωτού δείχνει τη σπουδαιότητα, τη βασιλική μοναδικότητα του μνημείου.
Ολόκληρη η ανακοίνωση
Συνεχίζεται η ανασκαφική εργασία στον λόφο Καστά, από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Αφαιρούνται από τον λόφο οι επιχώσεις και τα μπάζα της ανασκαφής Λαζαρίδη. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η αφαίρεση στη δυτική πλευρά και συνεχίζονται οι εργασίες πίσω και ανατολικά από τη θόλο.
Σήμερα που αφαιρέθηκαν και τα τελευταία στρώματα χωμάτων από την ανατολική πλευρά του ψηφιδωτού, αποκαλύφθηκε η τρίτη μορφή της παράστασης, πίσω από τον γενειοφόρο άνδρα, ο οποίος -εκτός από το στεφάνι- φοράει και κόκκινο ιμάτιο.
Πρόκειται για γυναικεία νεανική μορφή, με κόκκινους ανεμίζοντες βοστρύχους, η οποία φοράει λευκό χιτώνα που συγκρατείται με κόκκινη λεπτή ταινία στο ύψους του στήθους. Φέρει κόσμημα στον καρπό του αριστερού της χεριού. Είναι προφανές ότι πρόκειται για την μυθολογική παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, με την παρουσία του θεού Ερμή ως ψυχοπομπού, όπως είθισται σε ανάλογες αναπαραστάσεις (φωτο 1, 2, 3).
Είναι εκπληκτική η παράσταση όχι μόνον για τον χρωματικό της πλούτο, αλλά και για την τέλεια εκτέλεση του σχεδίου. Στην παράσταση του ψηφιδωτού παρουσιάζεται και η τρίτη διάσταση, ιδιαίτερα στην απεικόνιση του ψυχοπομπού και της Περσεφόνης. Είναι φανερό ότι η παράσταση παραπέμπει και στην αντίστοιχη της αρπαγής της Περσεφόνης, στον λεγόμενο Τάφο της Περσεφόνης, στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών. Όμως η παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης, στις Αιγές είναι τοιχογραφία. Εδώ, για πρώτη φορά, απαντάται σε βοτσαλωτό ψηφιδωτό, σε ταφικό μνημείο. Οι διαστάσεις του ψηφιδωτού δαπέδου ήτοι 4,5Χ3.
Με την αποκάλυψη του ψηφιδωτού δαπέδου δόθηκε η δυνατότητα και για την τελική υποστύλωση του επιστυλίου των Καρυατίδων. Φυσικά, έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες προστασίας του ψηφιδωτού οι οποίες συνίστανται:
α. Επικάλυψη με φύλλα φελιζόλ
β. Και πάνω από αυτά ξύλινη επένδυση
Σε ύψος 40 εκ. πάνω από την ξύλινη επένδυση θα μπει το δάπεδο πρόσβασης για τον τέταρτο χώρο, το οποίο θα στηριχτεί στην τρίτη σειρά αντιστήριξης.
Με την τομή που έγινε στο κατεστραμμένο τμήμα του ψηφιδωτού διαπιστώθηκαν οι συνθήκες έδρασης του δαπέδου που είναι οι εξής: Κονίαμα 8-10 εκατοστών ως υπόβαση του ψηφιδωτού, πιο κάτω έχουμε στρώση από κροκάλες πάχους 10-12 εκατοστά, οι οποίες εδράζονται στο φυσικό έδαφος, υπό μορφή σκληρής αργιλώδους άμμου.
Στον τέταρτο χώρο ήτοι στον τρίτο θάλαμο, έχει ολοκληρωθεί η υποστύλωση. Δεν προχώρησαν οι ανασκαφικές εργασίες, επειδή η ομάδα ασχολήθηκε με την αποκάλυψη του ψηφιδωτού.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου